Lý Toét ni Ilu: Wiwa si Awọn ofin pẹlu Modern ni 1930s Vietnam - Apá 2
Deba: 670
GEORGE DUTTON
… Tẹsiwaju…
Phong Hóa
Lati dara si ipo Lý Toét bi awọn mejeeji ohun kikọ ati caricature, jẹ ki mi akọkọ pese diẹ ninu awọn finifini lẹhin lori Phong Hóa. Ni akọkọ ti o farahan ni Hà Nội ni ọdun 1932, iwe-akọọlẹ yii gba olokiki laipẹ lẹhinna nigbati o gba nipasẹ rẹ. Nguyễn Tường Tam, dara mọ nipa rẹ nom de plume ti Nhất Linh. Apá ti bugbamu ti quốc ngữ Awọn atẹjade ti o waye ni awọn ọdun 1930, Phong Hóa a tẹ̀ jáde lọ́sọ̀ọ̀sẹ̀ fún ọdún mẹ́rin tó tẹ̀ lé e, ní fífi ìjáde rẹ̀ ìkẹyìn jáde ní June 1936.8 Ni Oṣu Keje ọdun 1933, iwe naa ti ṣabọ ijabọ kaakiri ọsẹ kan ti o to ẹgbẹrun mẹwa, ti o jẹri si gbaye-gbale nla ti o jẹri ni apakan lati ọna kika ere ati imotuntun ati akoonu rẹ.9
Awọn oju-iwe ti Phong Hóa ṣe afihan agbegbe ilu ti o ni agbara ti o mu ki oluka rẹ pọ si, apapọ awọn nkan ti awọn iroyin lọwọlọwọ pẹlu imọran aṣa, awada, apejuwe, ati awọn iwe ni irisi awọn itan kukuru ati awọn aramada ti a ṣe lẹsẹsẹ. O tun ṣafihan iru awọn aramada bii awọn isiro ọrọ-ọrọ (crossword puzzles)wo nọmba 1), so-ni-dot games, ati awọ-nipasẹ-nọmba awọn aworan ti o fi han bidden images.10 Ọrọ ati aworan yii jẹ akọmọ nipasẹ awọn ipolowo ti ara wọn ṣe afihan panoply ti awọn ọja tuntun ati awọn iṣẹ iṣowo ti n pọ si ati ti ifarada fun kilasi aarin ilu ti ndagba. Ohun gbogbo lati aṣọ tuntun ti Yuroopu si siga, awọn oogun itọsi, awọn ọkọ ayọkẹlẹ, ati awọn iṣẹ irin-ajo ni a ṣajọpọ pẹlu awọn iwe-iwe ati awọn apejuwe ti ọsẹ. Nitorinaa akoonu “igbalode” pupọ ti iwe iroyin naa ni asopọ ni gbangba si isọdọtun ti o wa ninu awọn ọja ati awọn olufiranṣẹ ti a nṣe fun tita.
Phong Hóa ati Ngày Bẹẹkọ (ti iṣeto ni 1935) ṣe afihan ifẹ mejeeji lati pese itusilẹ fun awọn akitiyan iwe-kikọ ti olootu rẹ ati ipilẹ ti awọn onkọwe ati awọn alaworan ati lati ṣiṣẹ bi idahun si iwe akọọlẹ ifowosowopo ti iṣeto pipẹ, Nam Phong [Afẹfẹ lati Gusu].11 Ṣatunkọ nipasẹ Neotraditionalist Francophile Phạm Quỳnh, Nam Phong (1917-1934) ṣe aṣoju igara ti Neo-Confucianism ti o gbiyanju lati lo awọn eroja ti iṣelu ati awujọ Konsafetifu ti imọran yẹn si awujọ Vietnam ti n yipada ni iyara ti awọn ọdun 1920 ati 1930.12 Okunrin Foonu's nkqwe paradoxical support ti awọn igbalode nigba ti igbega si ohun ti ọpọlọpọ awọn ri bi a Confucianist ti o ti kọja fa ina lati Phong Hóa's awọn olootu, ti o wa leralera lati ṣafihan pe Confucianism ko ni ibamu pẹlu awọn akoko iyipada.13 Nigba ti gun-nṣiṣẹ Nam Phong nipari ti dawọ atẹjade ni ọdun 1934, Phong Hóa's alátúnṣe fi ayọ kọ awọn oniwe-obisuari.
Lý Toét ati Caricature
Lý Toét akọkọ han ninu awọn oju-iwe ti Phong Hóa ní May 26,1933, nígbà tí a rí i tí ó ń wo ojú omi onígun mẹ́rin kan tí ó sì yípo ní ojú pópó, tí ó yà á lẹ́nu sí irú pápá ìṣekúṣe ìsìnkú kan tó ṣàjèjì (wo nọmba 2).14
Botilẹjẹpe eyi ni igba akọkọ ti abule agboorun-toting olokiki ni idanimọ nipasẹ orukọ, eeya ti a fi ara rẹ ti di ẹya deede ninu iwe akọọlẹ, botilẹjẹpe labẹ orukọ miiran.15 Ohun kikọ archetypal yii kii ṣe ọja ti ẹni kan ṣugbọn fọọmu ti o wọpọ ti a gbaṣẹ nipasẹ ọpọlọpọ awọn alaworan. Nitootọ, Phong Hóa lorekore pe awọn onkawe rẹ lati fi silẹ Lý Toét àpèjúwe àti àwàdà, àti àwọn tí wọ́n tẹ̀ jáde fọwọ́ kan àwọn ẹlẹ́dàá wọn fún àfikún àfikún wọn, àti lẹ́ẹ̀kọ̀ọ̀kan ẹ̀bùn irú kan.16 Bayi, awọn Lý Toét Iwa le ṣe akiyesi ni ọna kan bi afihan olokiki kan opolo. Oun jẹ ikosile kii ṣe ti iran dín ti asọye awujọ kan ṣoṣo ṣugbọn dipo ti awọn ikunsinu, awọn ibẹru, ati awọn ireti ti apakan agbelebu ti o gbooro ti gbogbo eniyan ti Vietnam ti o mọọkà.
Botilẹjẹpe ọpọlọpọ awọn alaworan ti ṣe Lý Toét fun Phong Hóa, Oniruuru ti awọn oṣere kii ṣe nigbagbogbo han ni imurasilẹ. Bibẹẹkọ pupọ awọn aṣa gbogbogbo ti awọn oluranlọwọ ṣe iyatọ, Lý Toét ati awọn ẹya iyatọ rẹ ni lati ṣe afihan ni iru ati awọn fọọmu ti o ni imurasilẹ. Bi 1933 solicitation fun Awọn aworan efe Lý Toét leti awọn oluranlọwọ ti o pọju: “[A] fun gbogbo awọn ti Lý ToétAwọn abuda kan pato, awọn wọnyi ti o ti mọ tẹlẹ.”17 Bayi, o ti nigbagbogbo han pẹlu fila, gun ẹwu, ati sokoto ìwòyí nipa abule jeje. O si wà kò laisi agboorun - nigbagbogbo, bi o tilẹ jẹ pe kii ṣe nigbagbogbo, dudu-eyiti o ṣiṣẹ gẹgẹbi ami ti ipo abule rẹ, paapaa bi o ti ṣe afihan rẹ bi ẹni ti o wa ni ita si aaye ilu ti o ni ilọsiwaju. O si ere idaraya a whiskered oju, ma siwaju sii ati ki o ma kere daradara groomed. Ni ọna yii o jẹ idanimọ lẹsẹkẹsẹ, boya damọ taara ninu akọle tabi rara.
Lý Toét je emblematic ti a titun lasan ni Vietnamese iroyin, ti awọn caricature. Awọn ifihan ti caricature si awọn oju-iwe ti Phong Hóa ati awọn eventual hihan ti Lý Toét je, ni gbogbo awọn ti o ṣeeṣe, a ọja ti Nhất LinhIwadi ni Ilu Faranse ni opin awọn ọdun 1920 ati ibẹrẹ awọn ọdun 1930. Ni akoko yii Nhất Linh ti farahan si aṣa atọwọdọwọ Faranse ti caricature eyiti o ni, paapaa lati Iyika Faranse, ṣiṣẹ bi ọkọ fun asọye asọye awujọ ati iṣelu. Nhất Linh dabi ẹni pe o ti ni ipa ni pataki nipasẹ ipilẹṣẹ tuntun (1915) akọọlẹ Le Canard Enchaine [Duck Chained], eyiti o jẹ olokiki fun lilo caricature lati sọ asọye lori ọpọlọpọ awọn iṣẹlẹ lọwọlọwọ.18 Nigba ti French atọwọdọwọ ti caricature wà gíga oselu, sibẹsibẹ, ati nigba ti diẹ ninu awọn cinima ni Phong Hóa ṣe nse satirical asọye lori oselu isiro ti awọn ọjọ, awọn Awọn aworan efe Lý Toét ara wọn yẹra fun asọye iṣelu aṣeju, jijade dipo ibawi awujọ ati aṣa. Eyi ṣe afihan awọn mejeeji Lý Toét'S pato agbara bi ohun aami ti asa clashes ati awọn ti o daju wipe Awọn iwe iroyin ede Vietnam, ni pataki ni ariwa, jẹ koko ọrọ si ihamon ti o wuwo, ṣiṣe asọye oloselu ni eyikeyi ọna kan igbero eewu ni dara julọ.19
awọn atọwọdọwọ ti caricature, gbigbe ni Vietnam nipasẹ Nhất Linh ati boya awọn miiran, ri ile olora fun awọn idi pupọ. Ni akọkọ jẹ aratuntun rẹ, ni pataki laarin ọrọ-ọrọ ti agbaye ti Vietnamese tẹjade media, eyi ti o ṣe ọpọlọpọ awọn eroja ti o ya lati awọn iwe iroyin Oorun. Keji je awọn oniwe-arin takiti, lẹẹkọọkan oselu, sugbon siwaju sii igba a satirical otito lori awujo ati asa ninu eyi ti onkawe si gbé. Ni kete lẹhin ti awọn ifihan ti caricature, bi Oṣu Kẹta ti ṣakiyesi: “[C] Awọn oṣere n lo alabọde tuntun yii si ipa pataki ati ipa satirical. Awọn aworan efe ti o dara nigbakan lọ ni oju-iwe iwaju, laiseaniani ṣe iranlọwọ lati ta awọn iwe. Àwọn awòràwọ̀ ṣàgbékalẹ̀ ìríran ìríran láti ṣojú fún òṣìṣẹ́ ilẹ̀ Faransé náà, Mandarin Vietnamese, baálẹ̀ abúlé [ìyẹn, Lý Toét], ọ̀dọ́bìnrin ará Ìwọ̀ Oòrùn ayé, alágbẹ̀dẹ tí a fipá mú, àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ mìíràn.”20 Nitootọ, Lý Toét bi a olusin ti caricature fit daradara laarin awọn oju-iwe ti Phong Hóa, eyi ti lati ideri iwaju rẹ si awọn oju-iwe ti o kẹhin ti kun fun awọn aworan efe ati awọn aworan alaworan, ti o ṣe afihan ohun gbogbo lati ọdọ awọn oloṣelu ijọba agbaye-Hitler ati Mussolini - ati awọn eeyan iṣelu inu ile ati aṣa ti ode oni— Trọng Kim ati Nguyễn Văn Tâm-si awọn aṣoju jeneriki ti awọn iru awujọ ti o pẹlu kii ṣe Lý Toét nikan ṣugbọn ọpọlọpọ awọn miiran, bii Oṣu Kẹta imọran.
Ni ẹkẹta, ati ni itumo paradoxically, apakan pupọ ti afilọ caricature wa ni otitọ pe wiwo ati satire ti a sọ tẹlẹ ti ni itan-akọọlẹ gigun ni aṣa Vietnamese. Ni awọn ọgọrun ọdun, Vietnamese ti ni idagbasoke agbara ti o lagbara lati skewer awọn nọmba lati gbogbo awọn igbesi aye, botilẹjẹpe ko si imunadoko diẹ sii ju pompous tabi awọn alaṣẹ ti ko ni oye. Wọ́n máa ń fi àwọn wọ̀nyí ṣe yẹ̀yẹ́ lọ́pọ̀ ìgbà ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìtàn àtẹnudẹ́nu. Awọn iroyin ti awọn ọmọ ti Trang Quỳnh [Titunto Quỳnh], ọlọgbọn-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-ni-niti o ni ilọsiwaju nigbagbogbo ti awọn oselu ati ti ọrọ-aje, nikan ni o jẹ olokiki julọ ni aṣa pataki yii. Awọn itan miiran ni iṣọn yii da lori nọmba ti Táng Lợn [Titunto si Ẹlẹdẹ], ti o ṣe aṣoju aṣoju ile-ẹjọ bi aṣiwère, ti o si tọpasẹ ọpọlọpọ awọn aiṣedeede ninu eyiti aṣiwere ati aṣiwere rẹ nigbagbogbo ṣakoso lati gba a là ati lẹẹkọọkan yi pada di akọni ti ko ṣeeṣe.21 Peteru Zinoman ti tokasi wipe mookomooka radara Văn Tâm ri lagbara jọra laarin Táng Lợn ati Pupa-Irun Xuân, awọn aringbungbun ti ohun kikọ silẹ ni Vũ Trọng Phụng's Orire odi, ti o bakanna ri aseyori lai tilẹ (tabi boya nitori ti) aimọkan rẹ.22
Botilẹjẹpe awọn eeyan awujọ olokiki ni a maa n satiri nigbagbogbo ni awọn itan-akọọlẹ eniyan tabi awọn aṣa ẹnu miiran, wọn tun jẹ atupa ni oju nigba miiran, botilẹjẹpe laiṣe taara, ni irisi awọn itumọ igi ti igi. orisirisi awon eranko ti a lo lati ṣe aṣoju agbaye ti eniyan. Awọn lilo ti eranko ati eranko awujo Na nugbo tọn, nado nọtepọn gbẹtọvi lẹ yin aliho de he mẹ nado na hodidọ jẹgbonu to aliho de mẹ nado mọnukunnujẹemẹ matin sọawuhia nado to mẹgbeyinyan aṣẹpatọ lẹ tlọlọ. Ni eyikeyi idiyele, awọn aṣoju igi igi ti awọn oṣiṣẹ tabi awọn alamọdaju awujọ bi awọn ẹranko kan pato jẹ vet miiran ọna nipasẹ eyiti lati pese ohun ti o le ṣe apejuwe bi awọn caricatures nikan. Jubẹlọ, iru woodblock images ani han lori awọn oju-iwe ti Phong Hóa, biotilejepe ni fọọmu imudojuiwọn, gẹgẹbi itumọ ti "Igbeyawo ti awọn eku"(wo nọmba 3), eyi ti o dapọ igbalode (mọto, phonographs, ati Western imurapẹlu ibile (ohun iná, àsè ìgbéyàwó, àti ọlá fún àwọn òbí ẹni).23
Nikẹhin, boya kii ṣe iyalẹnu pe awọn eroja aṣa abinibi bii iwọnyi yẹ ki o jẹ pataki, ti o ba jẹ arekereke nigba miiran, apakan ti iru awọn iwe iroyin ode oni bii. Phong Hóa. Awọn eroja wọnyi ṣe afihan awọn ipilẹṣẹ abule ti o kere ju diẹ ninu awọn onkọwe ilu ti awọn ọdun 1930, ati otitọ pe pupọ julọ awọn olugbe ilu jẹ ara wọn ni awọn asopo aipẹ lati awọn abule, ati pe bii iru bẹẹ yoo ni riri iṣere ti o tun ṣe pẹlu awọn iriri aṣa tiwọn, paapaa ti ipilẹṣẹ rẹ jẹ nigbakan. ṣokunkun.24 Nitori naa, Lý Toét ati agbegbe ti o gbooro ti caricature ti eyiti o ṣe aṣoju apakan kekere kan yẹ ki o wo kii ṣe bi ajeji patapata ati fọọmu aworan ti a gbe wọle ṣugbọn kuku bi idapọ ti awọn ṣiṣan meji ti arin takiti: atọwọdọwọ Faranse ti caricature iselu ati aṣa atọwọdọwọ Vietnamese ti o ti pẹ to. ti roba ati visual satire.
A ik idi fun afilọ ti Phong Hóa's awọn aworan apejuwe - mejeeji ninu awọn Lý Toét caricatures ati ninu awọn miiran cartoons-le jẹ agbara wọn lati ṣe afihan išipopada ati gbigbe. Pupọ ninu awọn aworan efe wọnyi ni awọn fireemu lọpọlọpọ, ti n ṣafihan lẹsẹsẹ awọn iṣẹlẹ ti oluka le tọpinpin lati ibẹrẹ wọn si ipari wọn. Diẹ ninu jẹ panẹli meji ti o taara taara”ṣaaju ati lẹhin” lẹsẹsẹ, lakoko ti awọn miiran ṣe pẹlu awọn fireemu mẹta tabi diẹ sii ati ṣafihan lẹsẹsẹ awọn iṣẹlẹ ti o fẹrẹ dabi aworan gbigbe. Pupọ ninu awọn aworan alaworan wọnyi ṣe afihan awọn ewu ti igbesi aye ilu ode oni, ti n ṣafihan awọn ewu wọnyi ni ọpọlọpọ awọn aworan: awọn ọdọkunrin ti n ja awọn kẹkẹ wọn lori awọn fireemu mẹta; eniyan ti nrin pẹlu, jin ni ibaraẹnisọrọ, ni meji awọn fireemu, ati ki o si ja bo si isalẹ ohun-ìmọ manhole ni kẹta.25 Paapaa ọpọlọpọ phong Hoá awọn apejuwe ti o ni awọn aworan fireemu ẹyọkan le ṣe afihan lilọ kiri ni pe wọn tumọ ori ti ohun ti yoo ṣẹlẹ atẹle: Lý Toét Reluwe fẹẹ kọlu, Lý Toét nipa lati ji bata rẹ, ati iru bẹ. Awọn ronu bayi ni ipoduduro lori awọn tejede ojúewé ti Phong Hóa ni imọran iyara, iyipada, ati agbara ti olaju ilu. Awọn aworan wọnyi tun ṣe apẹẹrẹ, ni awọn ọna kan, alabọde tuntun ti fiimu, eyiti o n di olokiki si ni Hà Nội ni ibẹrẹ awọn ọdun 1930.26
… Tẹsiwaju…
7. Aworan kukuru ti o wulo ti iṣẹ Nhất Linh ati ilowosi ninu Phong Hóa ni o le rii ni Nguyễn Văn Ký, “Ilu ti o ranti,” ni Hanoi: Ilu ti Dide Dragon, Ceorges Boudarel àti Nguyễn Văn Ký (Lanham, MD: Rowman ati Littlefield, 2002), 35-37; tun wo Creg Lockhart, “Irin-ajo Baje: Nhất Linh's 'Lọ si Faranse',” Itan Ila-oorun Asia 8 (December 1994): 73-134; Jamieson tun, Loye Vietnam, 113-114.
8. Jamieson, Loye Vietnam, 102.
9. Phong Hoa, Oṣu Keje 28,1933, 3, p. 34; Nguyễn Văn Ký, "Ilu ti o ranti," XNUMX. Nguyễn Văn Ký ṣe iṣiro awọn nọmba olukawe fun Phong Hóa ti ayika 15,850 ati fun Ngày Bẹẹkọ ti 7.850. Nguyễn Văn Ký, La Societe Vietnamienne,
10. Ni igba akọkọ ti crossword adojuru, fun apẹẹrẹ, han ni March 17,1933 ( 15) labẹ akọle “Xếp Chữ Ô” [lit. “Fi awọn lẹta sinu awọn apoti”] ati pẹlu alaye alaye ti bii iru awọn isiro ṣe n ṣiṣẹ. Lẹhinna crosswords jẹ ẹya deede ni awọn oju-iwe ti Phong Hóa.
11. Awọn meji ogbe overlapped soki ni 1935, ṣugbọn Ngày Bẹẹkọ tesiwaju lati jade lẹhin Phong Hóa pipade awọn wọnyi odun.
12. Hue-Tam Ho Tai, Radicalism ati awọn ipilẹṣẹ ti Iyika Vietnam (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1992), Odun 49.
13. "Tự Lực Văn Đoàn," Phong Hóa, March 2,1934, ojú ìwé 2.
14. Phong Hoa, May 26,1933, ojú ìwé. 5.
15 Fun diẹ ẹ sii lori Lý Toét's tete incarnations, wo Nguyễn Văn Ký, La Society Vietnamienne,
16. Fún àpẹẹrẹ, wo àbẹ̀wò fún àwọn àfikún Lý Toét nínú Phong Hóa, December 15,1933, ojú ìwé. 6. David Marr ti tọka si pe aye tuntun ti awọn atẹjade ṣẹda apejọ kan kii ṣe fun awọn oluka nikan ṣugbọn fun awọn onkọwe ati awọn alaworan bi daradara, ati awọn oju-iwe ti Phong Hóa, gẹ́gẹ́ bí ti ọ̀pọ̀ àwọn ìwé ìròyìn mìíràn ní sáà yìí, máa ń ṣàfihàn àwọn àfikún àwọn òǹkàwé (Marr, “A Passion for Modernity,” 261).
17. Phong Hoá, Oṣu Kejìlá 15,1933, p. 6.
18. Nguyễn Văn Ký, “Ilu ti o ranti, Fun iwadii kikun ti awọn ipilẹṣẹ iwe iroyin, wo Laurent Martin, Le Canard enchaine lori les Fortunes de la vertu: Histoire d'un akosile satirique 1915-2000 [The Chained Duck tabi fortunes of Virtue: History of a Satirical Journal, 1915-2000] (Paris: Flammarion, 2001), paapa ori 1 ati 2. Fora diẹ gbogboogbo Oveiview ti awọn French atọwọdọwọ ti satirical caricature, wo. Robert Justin Goldstein, Ihamon ti Oselu Caricature ni Mẹsan-orundun' France (Kent, OH: Kent State Univeisity Press, 1989); David S. Kerr, Caricature ati Faranse Oselu Asa, 1830-1848: Charles Philipon ati alaworan Tẹ (Oxford: Clarendon Tẹ, 2000).
19. Nípa bẹ́ẹ̀, àwọn eré ìdárayá Lý Toét kò lè rí bí ìbí ní Vietnam ti àríwísí òṣèlú òde òní, irú èyí tí wọ́n rí ní àwọn ibi bíi Indonesia, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé díẹ̀ sẹ́yìn ní ọ̀rúndún, gẹ́gẹ́ bí Benedict Anderson ti ṣàpèjúwe. Benedict Anderson, "Awọn aworan efe ati awọn arabara: Itankalẹ ti Ibaraẹnisọrọ Oselu labẹ Ilana Tuntun,” ni Agbara Oselu ati Awọn ibaraẹnisọrọ ni Indonesia, ed. Karl D. Jackson ati Lucian W. Pye (Berkeley ati Los Angeles: University of California Press, 1978), 286-301.
20. Marr, "A ife gidigidi fun Modernity," 261-262.
21 Apeere itan Trạng Lợn ni o le ri ninu Hữu Ngọc; Awọn afọwọya fun Aworan ti Asa Vietnamese (Hà Nội: Thế Giới Publishers, 1998), 761-764; Fún ìjíròrò síwájú síi nípa àkópọ̀ àkópọ̀ ọ̀wọ́ àwọn ará Vietnam, wo ojú ìwé 616-618.
22. Peter Zinoman, ifihan to Orire odi, nipasẹ Vũ Trọng Phụng, ed. Peter Zinoman, trans, nipasẹ Nguyễn Nguyệt Cầm ati Peter Zinoman (Ann Arbor: Yunifasiti ti Michigan Press, 2002), Odun 13.
23. Phong Hoa, Oṣu Kejìlá 1,1933, p. 1.
24. Lori ifarahan ti awọn olugbe ilu nla ni Hanoi, wo Zinoman, ifihan si Orire odi, 7; Wo tun Creg Lockhart ati Monique Lockhart, ifihan si Imọlẹ ti Olu: Awọn Alailẹgbẹ Vietnam ti ode oni (Kuala Lumpur: Oxford University Press, 1996), 9-11. Orisirisi awọn ti Foonu Awọn onkọwe akọkọ ti Hóa jẹ iwo ni awọn agbegbe igberiko, botilẹjẹpe akọọlẹ kongẹ diẹ sii ti awọn iṣiro ti awọn eniyan ti awọn ogbe naa nira lati fi idi mulẹ.
25. Fun apẹẹrẹ ti keke jamba cartoons, wo Phong Hóa, Oṣu Kẹsan 29,1934, 1, oju-iwe. 13,1933; àti October 8, ojú ìwé. XNUMX; fun efe ideri iho , wo Phong Hóa, August 18,1933, p. 13.
26. iṣẹju-aaya, fun apẹẹrẹ, Nguyễn Văn Ký, La Societe Vietnamienne, 181-191, eyiti o ṣe akiyesi pe diẹ sii ju awọn fiimu ẹdẹgbẹta ti han ni Hanoi laarin 1937 ati 1938.
WO MỌṢẸ:
Lý Toét ni Ilu naa - Apá 1
Lý Toét ni Ilu naa - Apá 3
Lý Toét ni Ilu naa - Apá 4
Lý Toét ni Ilu naa - Apá 5
BAN TU THU
11 / 2019