ỌJỌ ỌJỌ ti awọn eniyan ANNAMESE - Ifihan akojọpọ awọn iwe aṣẹ - Apá 2
Deba: 710
HUNG NGEYEN MANH
Ẹlẹgbẹ Alamọgbẹ, Dokita ti Itan-akọọlẹ
Inagije: Ẹṣin ẹru kan ni abule ile-ẹkọ giga
Orukọ pen: Beetle
Lati tẹsiwaju…
2.1 Awọn orukọ ẹtọ ti onkọwe ti iṣẹ & Awọn fọọmu agbejade rẹ
2.1.1 Eyi jẹ iṣẹ iwadi ti o ni ẹtọ: "Imọ-ẹrọ ti Awọn eniyan Annamese by Henri Oger" wa pẹlu awọn iwe aṣẹ jọ ni Midland of North Vietnam, pataki ni Hanoi ninu awọn ọdun 1908-1909.
2.1.2 Gbogbo iṣẹ ti waye labẹ awọn ọna titẹjade meji:
a. Eto ti awọn iwe ẹtọ “Ifihan Gbogbogbo si Ikẹkọ ti Ẹrọ ti Awọn eniyan Annamese” (1) - Aroko lori igbesi aye ohun elo, awọn ọna ati awọn ile-iṣẹ ti eniyan Annam.
b. Apo orin ti o ni awọn kikun awọn aworan kikun igi 4000, tun ni ẹtọ “Imọ-ẹrọ ti Annamese” (2) eyiti Henri Oger pe: “Encyclopedia ti gbogbo awọn irinṣẹ, awọn nkan elo, ati gbogbo awọn iwoju ninu igbesi aye ati iṣẹ ọnà ti Tonkinese Annamese”.
_________
(1) HENRI OGER - Ifihan gbogbogbo si Ikẹkọ ti Imọ-ẹrọ ti awọn eniyan Annamese - Aroko lori igbesi aye ohun elo, awọn ọna ati awọn ile-iṣẹ ti eniyan Annam - Geuthner, Librarian ati Olootu.Jouve ati Co. Awọn atẹwe - Awọn olootu - Paris.
(2) HENRI OGER - Imọ-ẹrọ ti awọn eniyan Annamese - Encyclopedia ti gbogbo awọn ohun-elo, ohun-elo, ati gbogbo awọn idari ni igbesi aye ati awọn iṣẹ ọwọ ti awọn eniyan Tonquinese-Annamese - Iwe ojoojumọ ti Faranse Indochina -114 Jules Ferry St. - Hanoi.
Fig.15: Ifihan gbogbogbo si iwadi ti ỌRỌ TI AWỌN NIPA ANNAMESE - Aroko lori ohun elo, ọnà ati awọn ile-iṣẹ ti awọn eniyan ti annam nipasẹ HENRI OGER
2.2 Awọn alaye nipa ṣeto awọn iwe ti o ni ẹtọ “AKOSO GBOGBO SI IMO ETO TI AWỌN ỌMỌ NIPA ”(fig. 15)
2.2.1 Eyi jẹ akojọpọ awọn iwe ti a kọ ni Faranse nipasẹ Oger ati gbejade ni Ilu Paris si awọn ẹda 200. Ọkọọkan ninu wọn ni awọn oju-iwe 159 (Oger ti ṣe aṣiṣe ni pagination bi o ṣe wa ni gangan awọn oju-iwe 156 nikan), ati awọn apejuwe 32. Laarin awọn oju-iwe 156, 79 ti wọn ṣe pẹlu awọn ọna ṣiṣe, igbejade, atẹjade, awọn ọnà abinibi ati awọn iṣẹ igbesi aye ojoojumọ; 30 ṣe pẹlu awọn atọka ti o jọmọ ilana gbogbogbo, imọ-ẹrọ China, awọn ere, (ọpọtọ 16) ati awọn nkan isere, 40 ninu wọn ni awọn akoonu ati awọn asọye ti ọkọọkan awọn awo ni Awo-ati Awọn akoonu Gbogbogbo.
Fig 16: IWỌ NIPA TI ẸRỌ Ẹlẹdẹ kan (Ere awọn ọmọde ti mimu ẹlẹdẹ).
Awọn ọmọ wẹwẹ duro ni Circle pẹlu ọkan ninu wọn inu ti n ṣiṣẹ bi ẹlẹdẹ,
miiran bi tiger ita
2.2.2 Ninu apakan ti n ṣafihan awọn iṣẹ ọwọ abinibi - apakan kan ti awọn akoonu akọkọ ti iwe naa - Henri Oger ti ṣapejuwe ọpọlọpọ awọn iṣẹ bi iṣẹ lacquer, iṣẹ-ọnà, inlaying ti iya-ti parili, fifin igi, ṣiṣe iwe ati awọn iṣẹ ọwọ miiran, ṣe akiyesi nipasẹ Oger bi ipilẹṣẹ lati inu iwe bii: parasol ati ṣiṣe afẹfẹ, awọn yiya awọ, titẹ iwe. Lẹhinna H.Oger ṣe pẹlu nọmba kan ti “Awọn ile-iṣẹ ti ara ilu” gẹgẹbi awọn iṣelọpọ ile, gbigbe ọkọ, iṣẹ ti a fi hun aṣọ (ọpọtọ 17), aṣọ, dyeing, ile-iṣẹ onjẹ, ṣiṣe iresi, sise lulú irẹsi, ipeja ati iṣelọpọ taba tun…
Ọpọtọ.17: ỌJỌ
2.2.3 Nṣiṣẹ pẹlu awọn ọnà abinibi abinibi, H.Oger ti fiyesi ati ṣetọju oju iṣọ lori aaye imọ-ẹrọ. O ti ṣe igbasilẹ iṣẹ kọọkan, ifihan kọọkan, iru awọn ohun elo kọọkan, ati pe o ti ni awọn ifiyesi lori awọn ohun elo, didara, awọn akọle, awọn ipo iṣẹ, lilo ọja, ati lafiwe pẹlu awọn ọja ti Japan, China… Lati ṣe akopọ, H.Oger ti ṣakopọ aye ti ọpọlọpọ awọn iṣẹ ọwọ ni akoko yẹn nipasẹ iwo ti ara ẹni ti ko le yago fun jijẹ itara-ọrọ, ati pe o ti de awọn ayewo ti o wọpọ ti o ni ifọkansi lati ṣiṣẹ ni ọna ijọba Faranse. Jẹ ki a ka awọn apejuwe atẹle wọnyi:
a. “Ọpọlọpọ awọn alafojusi ti o ti gbe ni Annam nigbagbogbo kọwe ninu iwe akọọlẹ Journey wọn pe: gbogbo awọn ile-iṣẹ dabi ẹnipe o ṣetọju ati pe ko ṣe pataki ni Annam. Ati pe wọn gbawe nigbakan pe: awa (iyẹn Faranse naa) ko yẹ ki aibalẹ awọn ọrẹ ti awọn oniṣẹ ilu abinibi si ẹgbẹ eto-aje ti a n fẹ lati tan kaakiri ni orilẹ-ede yii ”.
b. Oger ti ṣe akiyesi. “Awọn agbẹ ilu Vietnam ko ni lati ṣe igbesi aye lile ni gbogbo ọdun, ni ilodi si wọn nigbagbogbo ni awọn igba isinmi igba pipẹ. Ni iru awọn ọjọ isinmi, awọn agbẹ yoo kojọpọ ki wọn ṣiṣẹ bi awọn ẹṣẹ awọn oṣiṣẹ (ọpọtọ 18) ati awọn ọja ti o ṣelọpọ yoo di afikun owo ti eyiti ibinisi iresi ko le mu wa fun wọn, ni pataki pẹlu iru iresi Indochinese ”.
Ọpọtọ 18: TI A ṢE TI OWO TI A TI ṢEJI TI AGBARA TI A ṢE
c. Kini iṣẹ ti awọn oṣiṣẹ? Gẹgẹbi H. Oger: "Guild oriširiši awọn aaye akọkọ meji: awọn oṣiṣẹ ṣiṣẹ ni ile fun agbanisiṣẹ, agbanisiṣẹ yii wa si ile awọn oṣiṣẹ lati gba awọn ọja wọn”.
d. Ninu ori iwe miiran H. Oger ti kọ:
“Vietnam jẹ orilẹ-ede ti o ṣe ọpọlọpọ ọpọlọpọ kikun, ati kikun ni Ariwa jẹ paapaa poku. Nitorinaa, gbogbo awọn ohun elo lilo lojoojumọ ni a bo pẹlu awọ ti o kun, ti o ṣe aabo fun wọn lodi si iwọn otutu ti o fa eyiti o jẹ ki awọn nkan onigi lati parun ni kiakia (ọpọtọ 19). Kun ti a ṣelọpọ ko fun to nikan fun lilo ni oke ilẹ, ṣugbọn o tun wa ni awọn titobi pupọ julọ fun awọn oniṣowo nla ni Canton lati gbe wọle si orilẹ-ede wọn ”.
Ọpọtọ.19: LACQUERWARE
e. Ṣiṣeduro ohun ti lacquerware vietnamese ni akoko yẹn, Oger dawọle pe: “Ilana wiwakọ ti Vietnam ko dabi ẹlẹgẹ ati ti o gbọn bi ọkan ti Japan. Vietnamese nikan tan kaakiri kan ti awọ didara pataki lori igi tabi awọn ohun elo oparun, ni iṣaju daradara, ati lo amọ daradara lati mu awọn abawọn kuro, ati ta awọn ọja lacquer si awọn eniyan talaka. Fun idi naa, awọn ohun ti o bo ibora yẹn ti o ti rọ nigbagbogbo ati alalepo ”
f. Ṣe ibaamu pẹlu koko-ọṣọ, Oger ronu pe lacquerer vietnamese nikan gba lati owo “Awọn aami Sino-Vietnamese” bii oniṣẹ-ọni, “o wa ni aye rẹ ni ọpọlọpọ awọn koko-ọrọ ti o gbe wọle lati Ilu China eyiti o papọ darapọju”. Ni ipari, Oger gbagbọ pe lacquerer vietnamese ko gbiyanju lati wa awọn akọle ohun-ọṣọ tuntun “Lati awọn baba-nla si awọn iran, wọn fi ọpọlọpọ awọn nkan ti o ṣẹgun silẹ fun ara wọn nikan ti diẹ ninu awọn apẹẹrẹ ti a ko mọ ti mọ ni iṣaaju nipasẹ aṣẹ ''
Ninu ori miiran, a le rii pe Oger ti fiyesi pupọ si awọn oriṣiriṣi awọn ohun elo ati awọn ami-iṣe…
g. “Awọn fireemu ti iṣelọpọ jẹ iru ti imuse ti o rọrun. Eyi jẹ fireemu onigun mẹta ṣe ti oparun (ọpọtọ 20). A gbe sori awọn ibusun-ibudó meji, ati pe yoo fi nkan siliki sinu inu rẹ. Awọn eniyan mu nkan ti siliki pọ pẹlu awọn okun kekere ti o wa ni ayika fireemu oparun. Bi o ṣe jẹ apẹrẹ wiwakọ, o ti fa ni ilosiwaju lori iwe annamese, iru ina ati iwe to dara. A gbe apẹẹrẹ naa sori iduro oparun pẹtẹlẹ, ati pe ọkan tan kaakiri iwe iresi ti iwe iresi tabi nkan siliki kan. Lilo fẹlẹfẹlẹ pen kan, alakọja gbe awọn ilana gangan lori nkan ti siliki. Ninu ori wiwa ti o daju pẹlu oluyaworan ti n ṣe awọn aworan awọn eniyan annamese, awa (ie Faranse) yoo tun pade pẹlu ọna ti oye ti o fun eniyan laaye lati tun ẹda lailai ”.
Fig.20: IṣẸ EMBROIDERY
h.“Iṣẹ aṣiwereọpọtọ 21) nilo lãlã diẹ sii ati irẹwẹsi ati dexterity ju oye lọ. Fun idi eyi ẹnikan ma nṣe igbanisise fun awọn ọdọ tabi obinrin, ati ni awọn igba miiran awọn ọmọde lati ṣe iṣẹ naa. Iṣẹ lati ṣe ni lati tun tun ṣe apẹrẹ pẹlu awọn okun awọ. Onisẹ-iṣẹ naa joko niwaju fireemu naa, pẹlu awọn ẹsẹ rẹ ti o nà labẹ rẹ. O mu abẹrẹ naa ni inaro lori nkan ti siliki o si fa okun ni wiwọ ti n jẹ ki awọn aaye to rọ. Eyi ni awọn ọna lati tọju iṣẹ-ọnà ni apẹrẹ ti o dara ati pipẹ. Ọtun lẹgbẹẹ rẹ ni atupa kan, bi o ti ni lati ṣiṣẹ ni ọsan ati loru lati pade pẹlu ọpọlọpọ awọn aṣẹ.
Fig.21: AN EMROIDERER
Atupa yii (ọpọtọ 22) oriširiši inkpot ti o wa ni 2-cent ti o kun fun epo, nini ami-ina ni aaye aarin rẹ. Onisẹ-ilu Vietnam n ṣiṣẹ labẹ ina didan yi ti o jẹ eefin ati ti oorun. Fun idi eyi, o rọrun lati rii pe a ko rii eyikeyi eniyan arugbo ti n ṣiṣẹ bi awọn alagbẹdẹ - bi a ṣe gba awọn alagba agbalagba lati ṣiṣẹ ni awọn iṣẹ ọwọ miiran ti awọn eniyan Vietnam.
Ọpọ.22: A LAMP (ti a fi epo-inki ṣe, iye: 2cents)
2.3 Nipa awo-orin naa “ẸKỌ NIPA TI Awọn eniyan (Vietnamese) Awọn eniyan” (Fig 23)
2.3.1 Iṣẹ iṣiro ti o jọmọ awọn aworan afọwọya ati awọn aaye ti wọn wa ni ipamọ
a. Eyi jẹ ṣeto awọn aworan afọwọya eyiti o ni ibamu si awọn iṣiro wa oriširiši awọn aworan kikun eniyan 45771), 2529 laarin wọn wo pẹlu eniyan ati ala-ilẹ, ati 1049 laarin awọn kikun 2529 wọnyi fihan awọn oju awọn obinrin; bi fun awọn kikun 2048 to ku, wọn ṣe awọn irinṣẹ ati ẹrọ iṣelọpọ.
b. Eto ti a tọju ni Ile-ikawe Orilẹ-ede Hanoi ni awọn ipele 7 ti ko ni adehun daradara ati ti o ni nọmba koodu HG18 - iṣaaju ṣeto yii ni a tọju labẹ nọmba koodu G5 ti Hanoi Central Library - Ile-ikawe yii ti ni microfilmed ni Oṣu Kẹrin Ọjọ 1979, labẹ nọmba koodu SN / 805 pẹlu ipari ti 40 mita 70 centimeters.
Fig.23: ẸKỌ TI ANNAMESE (Vietnamese) Awọn eniyan nipasẹ HENRI OGER
- Encyclopedia ti gbogbo awọn ohun-elo, awọn ohun-elo, ati awọn idari ni igbesi aye ati awọn iṣẹ ọwọ ti Awọn eniyan Annamese Tonkinese
Eto miiran ni a tọju bi awọn ile-iwe ni Ile-ikawe Gbogbogbo Awọn Imọ-jinlẹ ti ilu Ho Chi Minh - ile-ikawe kan ti o jẹ apakan akọkọ ti Ọfiisi ti ile-ikawe Olugbe Faranse - labẹ nọmba koodu 10511 - ṣeto yii ti jẹ microfilmed fun akoko keji ni ọdun 1975, o si di awọn ipele meji.
Ni akọkọ, ṣeto kanna ti o wa ni akoko yẹn ti awọn iwọn 10, ti a ti fi microfilmed ṣe nipasẹ Institute of Archaeology labẹ nọmba koodu VAPNHY ni Oṣu Karun ọjọ 24, ọdun 1962 (2) ni Idawọle Fiimu Alpha ni Saigon tẹlẹ. Sibẹsibẹ, microfilm yii ko ni oju-iwe 94 ati pe o ni oju-iwe 95 ni ilọpo meji (nitori alebu iṣẹ kan).
c. Iwọn odidi tun wa ti awọn oju opo 120, ti o wa labẹ nọmba koodu HE 18a, ti a ti jẹ microfilmed labẹ nọmba koodu SN / 495 pẹlu ipari ti 5m5, ati pe o jẹ aami ti Ile-ikawe Central Indochina lori eyiti eniyan le wo nọnba 17924.
- Eyi ni ṣeto ti a tọju bi awọn iwe-ipamọ ni Ile-ikawe Orilẹ-ede Hanoi. O yẹ fun akiyesi ni otitọ pe ni igun apa ọtun ti oju-iwe akọkọ, awọn nọmba iyasọtọ kan nipasẹ kikọ ọwọ ọwọ ti H. Oger, ti ya iwe naa si Gomina Gbogbogbo Albert Sarraut eyiti o ka bi atẹle:
“Pẹlu ibọwọ ti a fi fun Gomina Gbogbogbo Albert Sarraut lati san gbese mi ọpẹ fun akiyesi ire ọpẹ si Ologo awọn iṣẹ iwadi mi (3). Ilu ti Vinh, Oṣu Kẹta…, 1912. Henri Oger ”
d. A ko ni aye lati wa nipa rẹ lati awọn orisun miiran, pataki ni Ilu Paris, ṣugbọn, ni olu-ilu Faranse, Ọjọgbọn Pierre Huard (4) ti ni awọn ijẹrisi bi atẹle:
"Iṣẹ yii ti a gbejade ni Vietnam ko tẹle eyikeyi awọn ilana idogo ẹtọ ẹtọ lori ara, nitorinaa, koda ẹda kan ko ni ifipamọ ni Ile-ikawe Orilẹ-ede ni Ilu Paris. Sibẹsibẹ, ọpẹ si oye ti oye ti awọn alaṣẹ Vietnam (ti Saigon atijọ), Mo ni ẹda ti a daakọ lati ẹda akọkọ labẹ nọmba nọmba 10511 ti Ile-ikawe ti Ọfiisi Olugbe Cochinchinese.
“École Française d’Extrême-Orient” tun ni ẹda kan ọpẹ si iranlọwọ ti Iṣẹ Iṣẹ fọtoyiya- Central Department of Documents to the National Center for Scientific Research (CNRS) ”
Iṣẹ iṣẹ ti H.Oger ti wa ni akọ-igi ati ti mu awọn apẹrẹ ti awọn igi kekere kekere ti o wa ni nigbamii lori atẹjade lori iwe iresi nla nla (65x 42cm); awọn oju-iwe 700 rẹ ti ni idayatọ laisi eto ati rudurudu, oju-iwe kọọkan ni awọn aworan to to 6 ninu, diẹ ninu wọn ni a ka pẹlu awọn eeka Romu, ti o tẹle pẹlu awọn arosọ ninu awọn kikọ Kannada, ṣugbọn gbogbo wọn ni a ṣeto idaamu. Nọmba awọn adakọ ti a tẹjade ni opin lalailopinpin: nikan 15 tosaaju ati ọkan odd iwọn didun. Eto kọọkan ti sopọ si awọn fascicles 7, 8, tabi 10. Ni akoko lọwọlọwọ, awọn ipilẹ meji nikan wa ati iwọn didun kan ni Vietnam (5).
2.3.2 Ayebaye ti awọn ẹgbẹ pupọ ti awọn iṣẹ (Gẹgẹbi H.Oger)
a. Ninu awo-orin yii, Henri Oger ti pin awọn ero si awọn ẹgbẹ akọkọ akọkọ mẹrin: awọn mẹta akọkọ akọkọ ni awọn ile-iṣẹ mẹta naa (igbe aye ati eyi to kẹhin ni ikọkọ ati igbesi aye gbangba (igbe aye emi).
1. Awọn ohun elo iyaworan ile-iṣẹ lati iseda.
2. Ile-iṣẹ ti o ṣe ilana awọn ohun elo ti a fa lati iseda.
3. Ile-iṣẹ ti o ṣe lilo awọn ohun elo ti n ṣiṣẹ.
4. Igbagbogbo ati igbe aye ikọkọ.
d. Pẹlu iyi si awọn ohun elo iyaworan ti ile-iṣẹ lati iseda, Oger ti wa ati pejọ awọn aworan afọwọya 261 (6) ati tẹsiwaju lati pin wọn si awọn ẹgbẹ kekere 5, nipasẹ eyiti iṣẹ ogbin ni nọmba ti o tobi julọ ti awọn aworan afọwọya, lẹhinna wa awọn ibugbe miiran bii ọkọ irin-ajo, ikore ati fifa, sode. (ọpọtọ 24), ẹja mimu.
Ọpọtọ.24
__________
(1) A ti yọkuro awọn ẹda alakọkọ ati awọn ti n ṣafihan awọn ohun elo ti o kere pupọ ti a ko le damọ ni kedere.
(2) a. A ti kẹkọọ pe Ọgbẹni Phan Huy Thúy, oluwadi aṣa kan ati oludari akọkọ kan ni Ile-ẹkọ giga Archaeological, ti ṣe akiyesi si awọn aworan afọwọya yẹn o ti fi microfilm naa ranṣẹ si awọn Amẹrika (sunmọ 1972) lati jẹ ki o dagbasoke sinu ọpọlọpọ awọn ẹda miiran. Ṣugbọn, bi idiyele ti ga ju, ipinnu rẹ lati fi iru awọn ẹda bẹẹ ranṣẹ si gbogbo awọn ile-iwe amọdaju ati awọn ile-ẹkọ iṣe-iṣe ko ṣẹ. Nigbamii, Ile-ẹkọ giga Vạn Hạnh ti lo microfilm ti a sọ lati dagbasoke sinu awọn fọto kekere lati firanṣẹ si awọn ọjọgbọn ni ilu okeere ati ni okeere. Oluwadi Nguyễn Đôn ti wa ni ifọwọkan pẹlu microfilm yii ni kutukutu.
b. Ni ilu Paris, awọn awadi ti a mọ daradara bii Messrs. Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Trần Huân, ati Pierre Huard le ti ni microfilm aforesaid naa.
(3) A Monsieur le Gouverneur Général Sarraut en hommage respectueux pour le bienveillant intérêt qu'il veut bien apporter à mes études.Vinh le… Mars 1912. Henri Oger.
(4) PIERRE HUARD: Orientalist Faranse kan, onkọwe pẹlu Orientalist Maurice Durand ti iṣẹ olokiki daradara ti o ni ẹtọ “Eko nipa Vietnam (Connaissance du Vietnam)”, ti a gbejade ni 1954 ni Hanoi. PIERRE HUARD - Le aṣáájú-ọnà de la technologie vietnamienne (Aṣáájú-ọnà ni imọ-ẹrọ Vietnam) - Henri Oger - BEFEO - TL VII 1970, awọn oju-iwe 215,217.
(5) A ti wọle si awọn eto meji wọnyi ni awọn ile-ikawe nla meji: Ile-ikawe Orilẹ-ede Hanoi (ni ọdun 1985) ati Ile-ikawe Orilẹ-ede Saigon (ni ọdun 1962). Eto igbehin yii ni a tun tọju bi awọn ile ifipamọ ni Ile-iwe Gbogbogbo Sciences ni ilu Ho Chi Minh (A tun rii o lẹẹkansi ni ọdun 1984).
(6) Awọn nọmba wọnyi ni a ti gba nipasẹ awọn iṣiro wa ti ara wa.
WO MỌṢẸ:
' ỌJỌ ỌJỌ ti Awọn eniyan ANNAMESE - Apá 1: Bawo ni a ṣe ṣeto ati ṣeto orukọ awọn iwe aṣẹ yii?
BAN TU THU
11 / 2019