OHUN wo ni Faranse gba Vietnam ni ọdun 1857? - Abala 1
Deba: 1042
Andrew Dang
Itan-akọọlẹ, awọn Ile-iṣẹ Faranse Keji (1852-1870)[1] ko gba Vietnam ni ọdun 1857. Ni otitọ, iṣikiri gangan ṣẹlẹ 31 August 1858 at Tourane (Loni Đà Nẵng Ilu ni agbedemeji Vietnam). O jẹ itan gigun ti o fẹrẹ to ọdun 30 ogun ati iṣẹgun, lati Đà Nẵng ni ọdun 1858 si Adehun ti Huế ni 1884[2], nigbati Vietnam “ifowosi” sọnu ominira tirẹ. Won wa awọn aṣiṣe pupọ eyiti o fa si pipadanu ominira Vietnam. Pẹlu idahun mi loni, Emi yoo tẹnumọ agbara ni ibẹrẹ akoko 1858-1862, nigbati awọn Idile Oba Nguyễn pẹlu awọn iṣedede aiṣedede ti ara rẹ lẹhinna tan gbogbo awọn ireti ati awọn iṣẹgun ti awọn eniyan Vietnam sinu ajalu orilẹ-ede! (Ibanujẹ, ṣugbọn o ṣẹlẹ)[3].
I. EKITI TI OBI (1858-1860): AGBARA VIETNAMESE
Ni ibẹrẹ, labẹ asia ti “Bo aabo awọn Catholics Vietnam ti inunibini si” Labẹ ofin Nguyễn Idile Oba, pẹlu awọn ọkọ oju-omi 14 ati awọn ọmọ ogun 3,000 Franco-Spani labẹ aṣẹ ti o ga julọ Jagunjagun Charles Rigault de Genouilly (1807-1873)[5], wọn bẹrẹ awọn ikọlu ija ogun si gbogbo ilu olodi ni Vietnam lẹba Bay ti Đà Nẵng ati Sơn Trà Òkè[6]. Iṣẹlẹ yii ti samisi ibẹrẹ ti olokiki Apa ti Tourane nigba ọdun meji ti o nbọ (1858-1860), eyiti o pari jade kan Iṣẹgun Vietnam.
Faranse nireti rogbodiyan gbogbogbo ti awọn Katoliki Vietnamese lodi si Idile Nguyễn ni olu-ilu tirẹ ti Ilu Ilu Huế (wa ni o kan 100 km lati awọn ipo Franco-Spani ti o gba ni ayika Cityà Nẵng City), ṣugbọn ni otitọ wọn wa ko si Catholics Catholics ti ṣe tán lati ràn wọn lọwọ. Ija naa tun gbona fun apa mejeeji. Lẹhin Vietnam Gbogbogbo Lê Đình Lý (黎廷 理, 1790 - 1858) ku ninu ija, Marshal Chu Phúc Minh wa ni idiyele iwaju ati nigbamii ni rirọpo nipasẹ Marshal Nguyễn Tri Phương (阮 知方, 1806-1873)[7], ti o jẹ olokiki fun awọn ilana idoti.
Si Faranse, ni Đà Nẵng awọn ọmọ ogun wọn ni o ni wahala nigbagbogbo nigba ati labẹ ihamọra nipasẹ awọn ologun Vietnam. Awọn ọgọọgọrun awọn ọmọ ogun padanu ẹmi wọn nitori ọgbẹ ogun ati awọn aarun, gẹgẹ bi typhus. Ni ọdun 1859, Faranse iwaju Admiral Théogène François Oju-iwe (1807-1867), ti o rọpo ipo Rigault de Genouilly, ṣapejuwe ipo gidi ni Đà Nẵng ninu lẹta rẹ bi atẹle:
“Mo di balogun ọga ni 1 Kọkànlá Oṣù 1859. Awọn ogún wo ni Mo gba nibẹ! Mo dajudaju fa ẹgun olokiki kan lati ẹsẹ Rigault, ṣugbọn lati taari rẹ labẹ eekanna mi. A lo miliọnu mejilelọgbọn, ati pe kini o ku ninu rẹ? Adehun pẹlu China ya nipasẹ ina ibọn, ni Canton iṣẹ iṣe ologun ti fi agbara mu lati di ọlọpa ilu naa, ni Tourane [Da Nang], ile kọọdu gidi ti o wa nibiti ẹgbẹrun ẹgbẹrun awọn ọkunrin wa ku nitori ipọnju, laisi idi, laisi abajade. "[8][9]
Pẹlupẹlu, Ogun ti o munadoko ni Chân Sảng Fort (tabi Kien-Chan Fort) ni 18 Oṣu kọkanla 1859 paapaa ṣe idiyele idiyele igbesi aye ti Lieutenant-Colonel Dupré-Déroulède, Enjinia ologun Faranse giga kan ti o wa laarin awọn oṣiṣẹ olori ati paapaa ẹniti o ti gbero ikọlu Đà Nẵng, nigbati cannonball Vietnam kan wọ inu ara rẹ. Ni ipari, ni 22 Oṣu Kẹwa ọjọ 1860, Faranse pinnu lati sun gbogbo awọn fifi sori ẹrọ ologun wọn ni Đà Nẵng ati gbe awọn ologun wọn lọ si Saigon, ọkan ninu awọn ilu pataki julọ ni Vietnam.
II. IBI TI SAIGON (1859-1861): Oniye VIETNAMESE 'AGBARA IWE'
Ni igbakanna pẹlu Siege ti Tourane, Faranse ṣii iwaju miiran ni Gusu Vietnam niwon Kínní 1859, pẹlu Yaworan ti Saigon Citadel ni ọjọ 17 Oṣu Kẹwa ọdun 1859. Lẹhin igbiyanju iyalẹnu ṣugbọn aṣeyọri lati gba gbogbo Agbegbe Gia КРni 21 Oṣu Kẹrin ọdun 1859, pẹlu pipadanu ti 14 ku ati 31 gbọgbẹ, Faranse da iṣẹ wọn duro ati ki o pada si awọn ipo ti o tẹdo [13].
Bibẹẹkọ, nitori awọn idiwọn ti agbara wọn, Faranse le mu agbegbe ti o gba ni ayika Port of Saigon loni ati ilu Ilu China ti Chợ Lớn. Wọn ni lati ran awọn ọmọ ogun diẹ sii si iwaju Tourane ati paapaa lilọsiwaju Ogun Opium Keji ni China[15]. Ni ọdun 1860, awọn ọmọ ogun Franco-Spanish 800 nikan wa ni agbegbe Saigon. Awọn ipa wọn ni akọkọ fi labẹ aṣẹ Captain Bernard Jauréguiberry (1815-1887)[16], lẹhinna ni oṣiṣẹ rọpo nipasẹ balogun ologun ti Faranse Jules d'Ariès (1813-1878).
Lakoko, awọn ologun Vietnam pejọ ati bẹrẹ “idoti” miiran ti o lodi si awọn ọmọ ogun ti Faranse ati Spani ni Saigon fun ọdun meji, lati Kínní 1859 si Kínní 1861 Ṣugbọn o jẹ otitọ ni iyanilenu “doti”, tabi diẹ ninu iru Vietnam “ogun phony”: Pẹlu diẹ ẹ sii ju awọn ọmọ ogun 10,000 ni ayika Saigon, awọn madarins Vietnamese ti Nguyễn Idile nikan kọ awọn ila igbeja pẹlu awọn forts lọpọlọpọ nikan, kii ṣe ero nipa bi o ṣe le bẹrẹ aiṣedede lodi si awọn olugbe nikan Awọn ọmọ ogun Faranse 800 ati Spani (pẹlu awọn adoals Tagals)!
Ni ifiwera pẹlu Siege ti Tourane, Siege of Saigon yatọ gedegbe: Ni Tourane tabi ẵà Nẵng, Faranse nikan ni apakan kekere ti Sơn Trà Mountain ọpẹ si ilana ilẹ-aye ti a jo ati awọn ilana idoti ti o yẹ. Sibẹsibẹ, ni Saigon Faranse gba ọkan ninu awọn ibudo nla julọ ti Vietnam, nitorinaa awọn ipa ọna ipese wọn ko dabaru. Pẹlupẹlu, wọn paapaa ṣakoso awọn gbigbe iresi ni Gusu Vietnam paapaa! Lakoko “idoti” (1859-1861), Port of Saigon labẹ iṣẹ ilu Faranse paapaa ti ṣii diẹ sii, pẹlu awọn ọkọ ọgọọgọrun awọn ọkọ oju omi lati China, Cambodia ati Singapore nigbagbogbo nrin sinu ati sita. Ni ọdun 1860, Port of Saigon gba[18]:
“Awọn ọkọ oju-irinwo ọgọrun ati ọkọ oju-omi kekere ọgọrun ẹru 100 toonu ti iresi ni oṣu mẹrin nikan ati pe wọn ni owo pupọ ni Hong Kong ati Singapore.”
Lakoko ilu naa, awọn agbegbe Ilu Kannada ni Chợ Lớn n ṣiṣẹ pọ pọ pẹlu “Aṣẹ tuntun” ti Faranse“Titi di oni”), dipo “ijọba atijọ” (“Ẹ wo”) ti Nguyễn Idile Oba. Ogun Faranse ni Vietnam nikan jẹ ki wọn di ọlọrọ ati ọlọrọ.
O le rii pe pẹlu iru “idoti” yii, “aye kan ti ọla” fun wiwọ awọn ologun ti ikọlu Franko-Spanish ko kọ, ati pe Ijọba Nguyễn lẹhinna ti san idiyele ti o wuwo fun ete aiṣedeede wọn lẹyin naa!
… Tẹsiwaju…
Awọn Akori:
[1] Ile-ọba Faranse keji - Wikipedia
[2] Adehun ti Huế (1884) - Wikipedia
[5] Charles Rigault de Genouilly - Wikipedia
[6] Sơn Trà Mountain - Wikipedia
[7] Nguyễn Tri Phương - Wikipedia
[8] Oju-iwe Théogène François - Wikipedia
[9] Théogène Francois Page ati Louis de Gonzague Doudart de Lagrée marins polytechniciens en Indochine
[10] Frigate Faranse Némésis (1847) - Wikipedia
[11] Ikun ọkọ oju omi La Nemesis lakoko ikọlu ti Oṣu kọkanla 18,…
[12] Tourane Bay Ni ode oni Fọto Iṣura Na Dang Vietnam (Ṣatunkọ Bayi) 69414649
[13] Idoti ti Saigon - Wikipedia
[14] Idoti ti Saigon - Wikipedia
[15] Ogun Opium Keji - Wikipedia
[16] Bernard Jauréguiberry - Wikipedia
BAN TU THU
12 / 2019
AKIYESI:
Image Aworan ifihan - orisun: gallica.bnf.fr